czwartek, 30 czerwca 2022
piątek, 24 czerwca 2022
Projekt: Piaskownica API EZD RP otwarta dla wytwórców oprogramowania dziedzinowego
Nagranie: Podstawy archiwizacji zasobów WWW
czwartek, 23 czerwca 2022
Poradnik: Rola archiwum cyfrowego w firmie
INFO:
Rola archiwum cyfrowego w firmie
#Definicja i podziały
Najpierw trzeba odpowiedzieć sobie na pytanie czym jest cyfrowe archiwum. Pod pojęciem archiwum cyfrowe (repozytorium) należy rozumieć system złożony z osób oraz przyjętych rozwiązań organizacyjnych i technicznych, powołany w celu zgromadzenia, przechowania oraz zapewnienia długoterminowego dostępu i użyteczności cyfrowego materiału.
To jest taka definicja instytucjonalna. Te Repozytoria możemy podzielić na:
1. Repozytorium dziedzinowe - miejsce gdzie przechowywana jest uporządkowana wiedza dziedzinowa
2. Repozytorium wielotematyczne - zawarte są w nim dokumenty z różnych kategorii wiedzy
2. Repozytorium otwarte - wspierają rozwój badań naukowych, prace administracyjne oraz różnorodne procesy uczenia się
#Długotrwały dostęp
Co to jest Długotrwały dostęp??? Możemy wyróżnić Archiwalne systemy biznesowe, które mają zapewnić dostępność i użyteczność deponowanych materiałów do 50 lat i Archiwalne Systemy instytucji kultury, które powinny gwarantować utrzymanie użyteczności zbiorów przez okres 100 i więcej lat. Różnice między nimi są takie, że nie chodzi w nich o zachowanie długoterminowe, lecz o dostępność dokumentów na podstawie różnych przepisów prawnych.
#Dobre Archiwum cyfrowe
Trzeba sobie zadać pytanie... Czy mamy „Dobre” Archiwum cyfrowe. „Dobre” Archiwum Cyfrowe to takie archiwum, które:
1. Umożliwia tworzenia i stosowania nowych formatów przedstawiania danych, informacji i wiedzy
2. Brak ograniczeń co do czasu i miejsca
3. Personalizuje informację np. reaguje na problem nadmiaru informacji
4. Wspiera nowe formy pracy grupowej w zakresie tworzenia i wykorzystania informacji
5. Umożliwia dostęp do całości lub części zarchiwizowanych Umożliwia tworzenia i stosowania nowych materiałów
6. Otwarta architektura, interoperacyjność
7. jest Wiarygodne (ISO 16363:2012)
#Wiarygodność
Wiarygodne cyfrowe archiwum to takie, które gwarantuje dostępność przechowywanych i zarządzanych w nim dokumentów elektronicznych obecnie i w odległej przyszłości. Taki system powinien podlegać okresowej kontroli. Powinna być jasna polityka sporządzania i kontroli kopii zapasowych archiwizowanych obiektów, powinny być narzędzia do wykrywania i odzysku utraconych lub uszkodzonych dokumentów.
#Pamięć cyfrowa
Archiwum cyfrowe firmy można określić jako pamięć cyfrowa która składa się głównie z dokumentów elektronicznych. W związku z tym ważne jest, aby dane organizacje w odpowiedni sposób przechowywały i zabezpieczały i wyszukiwały swoje dokumenty w formie cyfrowej. W ten sposób tworzy się środowisko cyfrowe - archiwum. W wielu instytucjach publicznych archiwum cyfrowego jest po prostu odwzorowaniem istniejącego już archiwum analogowego.
Cyfrowe archiwum dokumentów i danych powinno mieć duże znaczenie dla organizacji zwłaszcza, że trzeba zarządzać nimi przez cały ich cykl życia. Skupmy uwagę na podmiotach prywatnych. Niewątpliwie wyzwaniem jest dla firm jest zapewnienie, że dokumenty cyfrowe, które tworzą (digital born) lub otrzymywane ze źródeł zewnętrznych i wewnętrznych (poddane digitalizacji), mogą być nadal odczytywane i wykorzystywane w bliższej jak i w odległej przyszłości.
#Praktyczne przykłady rodzajów dokumentów biznesowych:
1. dokumenty mające znaczenie podatkowe: faktury i noty, dokumenty przewozowe, księgi rachunkowe i rejestry , pisma pomocnicze, sprawozdania finansowe, deklaracje, zaświadczenia, komunikaty podatkowe, księgi zakładowe, rachunki i rachunki wydatków, faktury opieczętowane za ulgi podatkowe itp.
2. dokumentacja cywilnoprawna: formularze, wezwania do zapłaty, pisma, zaproszenia, komunikaty, przypomnienia, zamówienia zakupu, umowy, wyciągi bankowe, korespondencja, pokwitowania, wiadomości e-mail, dzienniki lub rejestry, dokumentacja techniczna, certyfikaty zgodności, dokumentacja procesów jakościowych, zgody dotyczące prywatności, dokumentacja produkcyjna itp.
3. dokumentacja pracownicza: listy płac, umowy o pracę i zarządzanie stosunkiem pracy, listy cesji, korespondencja, deklaracje ZUS i podatkowe itp.
4. dokumentacja bankowa: rachunki (dowody wpłaty i wypłaty), umowy, dokumenty gwarantowanych kredytów, dokumenty handlowe i zarządzania inwestycjami, kasa fiskalna, odpowiednie dokumenty weryfikacyjne itp.
5. dokumentacja ubezpieczeniowa: polisy ubezpieczeniowe i inne dokumenty potwierdzające, dokumenty ubezpieczenia na życie i inne szkody itp.
6. dokumentacja celna: dokumentacja dotycząca importu, eksportu, tranzytu towarów, rachunki celne itp.
7. dokumentacja medyczna: raporty z analiz laboratoryjnych, raporty i obrazy z diagnostyki, raporty ambulatoryjne, wypisy, elektroniczna dokumentacja medyczna, elektroniczne recepty, dokumentacja zdrowotna itp.
8. dokumentacja z innych dziedzin.
#Zarządzanie archiwum cyfrowym
Zarządzanie archiwum cyfrowym oferuje duże korzyści w zakresie takich procesów cyfrowych jak: optymalizacja etapów odbioru dokumentów, tworzenia i podpisywania, udostępniania danych i dokumentów, archiwizacji, przechowywania i niszczenia dokumentów pod koniec ich cyklu życia. Ważne jest też aby scyfryzować różne procesy biznesowe, które umożliwiają wytwarzanie/ przechowywanie wielu różnych rodzajów dokumentów elektronicznych, które zasilą cyfrowe archiwum firmy .
#Formaty i metadane dokumentów w archiwum cyfrowym
Metadane to nic innego jak zbiór danych (informacji) powiązanych z obiektem cyfrowym , takim jak dokument elektroniczny, w celu zidentyfikowania i opisania jego kontekstu, zawartości i struktury. Metadane pełnią różne funkcje. Obejmują one stałą identyfikację obiektów i ich relacji, przechowywanie technicznych i proceduralnych mechanizmów formowania, konserwacji i konserwacji, przywileje dostępu, logiki selekcji, opis kontekstu produkcji i późniejszej opieki i konserwacji.
Metadane można podzielić na:
1. Metadane administracyjne – dostarczają informacji dotyczących zarządzania zasobem informacji lub obiektem, takich jak: data i sposób jego utworzenia, typ dokumentu, informacje dotyczące dostępu do zasobu
2. Metadane opisowe – dostarczają informacji na temat takich danych jak tytuł, streszczenie, autor oraz słowa kluczowe, opisujące zasób informacji lub obiekt
3. Metadane strukturalne – opisują logiczny i fizyczny związek pomiędzy częściami złożonego obiektu
„Dobre” metadane to takie metadane, które:
1. dobrane do użytkowników.
2. wspomagają interoperacyjność
3. Dostosują narzędzia kontroli treści takie jak słowniki kontrolowane i słowniki haseł wzorcowych.
4. zawierają jasne określenie warunków i zasad wykorzystywania obiektu cyfrowego.
5. metadane techniczne i administracyjne ułatwiają długoterminowe zarządzanie obiektami w zasobach.
Jeśli mówimy o metadanych należy wspomnieć o obiektach cyfrowych.
#„Dobre” obiekty cyfrowe
1. Dobry obiekt zapisywany jest w formacie, który zapewni mu powtórne wykorzystanie
2. Dobry obiekt cyfrowy musi się dać zachować dla przyszłości. Musi być dostępny przez długi okres
3. Dobry obiekt musi być interoperacyjny
4. Dobry obiekt powinien mieć stały, unikalny identyfikator
5. Dobry obiekt powinien mieć potwierdzoną autentyczność
#Podsumowanie
W dzisiejszych czasach wdrożenie dobrego systemu IT jakim jest cyfrowe archiwum dla firm to po prostu konieczność. Po prostu aż tyle :)
poniedziałek, 20 czerwca 2022
Zasoby: Global Music Vault czyli jak archiwizować muzykę na Svalbardzie
Artykuł: Digitalizacja nietoperzy kontra pandemie przyszłości
piątek, 17 czerwca 2022
środa, 15 czerwca 2022
Artykuł: Podpisywanie dokumentów online przez Microsoft Teams!!!
Artykuł: Dziedzictwo kulturowe i historyczne Belgii w GoogleBooks
INFO: Instytucje belgijskie: KBR, KU Leuven Libraries oraz Google podpisały umowy na udostępnianie zdigitalizowanych dokumentów pochodzących z XVII-XIX wieku. W najbliższych latach udostępnianie odbędzie się bezpłatnie za pośrednictwem GoogleBooks i własnego katalogu bibliotecznego KBR. Współpraca rozpocznie się w 2022 roku.
https://www.kbr.be/en/thousands-of-documents-on-google-books/
Zasoby: Projekt HESCIDA
Artykuł: Demystifying DAM: What does “Taxonomy” Mean?
piątek, 10 czerwca 2022
Artykuł: 3 Ways to Determine Your Unique DAM Requirements
Artykuł: Digital Transaction Management: 4 steps to a paperless enterprise
Artykuł: Email Preservation - DArcMail
Raport: LUKA PAPERLESS I INNE WYZWANIA NA DRODZE CYFRYZACJI DOKUMENTÓW W BIZNESIE
Zasoby: DIGHIMAPS - Digital Maps and Archives. Activating Cartographic Collections in a Digital World
Poradnik: How to scan documents on your Galaxy smartphone
środa, 8 czerwca 2022
Poradnik: Mikrofilmy i mikrofisze
Od kilku lat zajmuję się skanowaniem materiałów mikrofilmowych (filmy najczęściej 35mm i mikrofisze). Jest to odrębny tym materiałów, zaliczamy je do grupy materiałów audiowizualnych.
Czym jest Mikrofilm ???
Według Wiki jest to:
specjalny rodzaj materiału fotograficznego produkowany z reguły jako błona zwojowa o szerokości 8, 16, 35, 70 i 105 mm, na którym można rejestrować kontrastowe (pozbawione półtonów) dokumenty o charakterze kreskowym, takie jak rysunki, druki tekstowe, schematy, plany itp. Stosuje się również tzw. mikrofisze. Są to błony płaskie, na których ujęcia są rejestrowane równolegle w wielu rzędach.
Zaletą mikrofilmów jest wysoka rozdzielczość i kontrastowość. Jest wciąż dobrym narzędziem do archiwizacji dokumentów (głównie w bibliotekach). Do zalet można zaliczyć wysoką trwałość. Mikrofilm (o podłożu srebrowym powinien) powinien wytrzymać nawet 500 lat. Literaturze znalazłem informację, że trwałość może sięgać nawet i 1600 lat. Wadą może być niemożność przeszukiwania informacji w czytnikach. Skanowanie i OCR rozwiązuje ten problem (pod warunkiem dobrej jakości mikrofilmów). Obecnie jednak odchodzi się od mikrofilmowania na rzecz digitalizacji zbiorów. Jak dla mnie mikrofilmowanie powinno być nadal stosowane i rozwijane. Jest to metoda pozwalająca w miarę tanio archiwizować ogromne ilości dokumentów.
W swojej pracy najczęściej spotykam:
Mikrofilmy
Mikrofilm to rolka lub szpula filmu z sekwencyjnymi klatkami obrazów. Te rolki filmowe wyglądają podobnie do rolek filmów filmowych. Rolki mikrofilmu są dostępne w dwóch standardowych rozmiarach: 16 mm i 35 mm. Obrazy w tych rolkach mogą być kopiami wzorcowymi, duplikatami, pozytywami lub negatywami.
Mikrofilmy 16 mm
Służy do przechowywania obrazów dokumentów w formacie A3 i A4. Pojedyncza rolka 16 mm mikrofilmu może pomieścić 2400 obrazów dokumentów.
Mikrofilmy 35 mm
Zwykle używany w przypadku dokumentów o dużych rozmiarach, takich jak gazety, plany budowlane oraz schematy lub rysunki techniczne. Film 35 mm może przechwytywanie obrazów w wyższej rozdzielczości dzięki mniejszemu współczynnikowi redukcji. Pojedyncza rolka filmu 35 mm może pomieścić do 800 stron gazet.
Mikrofisze
Mikrofisze to małe (10x15 cm) płaskie arkusze plastiku z serią mikroobrazów w kształcie siatki. Standardowy arkusz może pomieścić od 60, 70 do 100 obrazów, a nawet więcej (nawet kilka setek) . Zazwyczaj na każdym arkuszu lub karcie znajduje się pasek tytułowy z informacjami i szczegółami związanymi z obrazami.
Tych form mikrofilmów jest więcej, wymieniłem te najbardziej popularne.
Skanowanie
Potrzebujemy skaner do mikrofilmów (e-Image Data, Canony np. 350II lub inne). Możemy skanować ręcznie lub jeśli mamy pieniądze to już będziemy mieli skaner z automatem. To nie są tanie rzeczy :). Skanujemy oczyśćcie w formacie TIFF, bez kompresji, 300-600 DPI. Słabe mikrofilmy to słabe mikrofilmy. Niewiele da się zrobić przy złych wykonanych mikrofilmach. Kiedyś stosowałem korektę skanów.
Przykładowa korekta (program GIMP):
1 krok - rozmycie gaussa: promień rozmycia i pionie i poziome od 2-2,5 dla słabszych skanów do 5 dla dobrych jakościowo, typ rozmycia IIR (Infinite Impulse Response). To rozmycie działa najlepiej dla dużych wartości promienia i dla obrazów, które nie są generowane komputerowo. czyli krótko IIR jest dla fotografii lub zeskanowanych obrazów.
2 krok - poziomy: poziomy ustawiam ręcznie gdy mam słabsze skany, automat daje przy dobrych
3 krok - wyostrzanie: ostrość - parametr na poziome 85-95
4 krok - fotokopia: fotokopia tylko przy wydrukach
- zwiększam promień maski
- zostawiam ostrość
- zwiększam % czarnego
- zwiększam % białego
Oczywiście wszystkie parametry zależą od jakości skanu.
5 krok - korekcje gamma: delikatna korekcja przy bardzo słabych skanach
Obecnie, przy bardzo słabych mikrofilmach (źle zmikrofilmowane) przyciemniam lub rozjaśniam w zależności od jakości danego obrazu.
Podsumowanie
Mikrofilmy są wciąż dobra opcją dla bibliotek czy archiwów. Ta forma i technologia ma duży potencjał. Więc warto inwestować w ten rodzaj archiwizacji.
środa, 1 czerwca 2022
Ciekawostka: Archiwizacja wg Googla
Warsztaty: Podstawy archiwizacji zasobów WWW
Jak stworzyłem kalkulator skanowania w Excelu – krok po kroku
W ramach testu poprosiłem ChatGPT o3 mini-high o stworzenie kalkulatora do obliczania rozdzielczości skanów. Prompt był następujący: stwór...
-
INFO: Coś się wreszcie ruszyło odnośne archiwizacji Internetu. :) Prelekcje będą w pierwszym dniu. W drugim dniu będą panele dyskusyjne tj....
-
INFO: W dniach 24-26/11/2021 odbędzie się w Toruniu ogólnopolska konferencja dla osób odpowiedzialnych za obieg informacji, kompletowanie a...
-
INFO: Pięć znaków ostrzegawczych, które mówią nam, że potrzebujemy systemu DAM :) https://www.widen.com/blog/five-telltale-signs-that-you-ne...