czwartek, 13 maja 2021

Felieton: Digitalizacja: Metadane

Bez dobrych metadanych nie ma dobrej digitalizacji. Dostarczają informacji umożliwiających uporządkowanie danych, pojęć. Krótko mówiąc metadane to dane o danych. Szersza definicja metadanych, określa je jako informacje, które opisują, lokalizują, pomagają w przeszukiwaniu zbioru informacji. Wszystkie te typy metadanych muszą należycie charakteryzować dany dokument tak aby użytkownik mógł zrozumieć m.in. jego zawartość, źródło pochodzenia, warunki wykorzystania.

Mamy dwie drogi udostępniania metadanych: XML (oparty na strukturze drzewa) i RDF.

XML (ang. Extensible Markup Language, w wolnym tłumaczeniu Rozszerzalny Język Znaczników) – jest uniwersalnym językiem znaczników przeznaczony do reprezentowania różnych danych w strukturalizowany sposób.

Natomiast RDF (ang. Resource Description Framework) jest językiem pozwalającym na opisywanie zasobów sieci Web, ze składnią opartą na XML. Założeniem RDF jest opis zasobu za pomocą wyrażenia składającego się z trzech elementów: podmiotu, orzeczenia/predykatu (własność) i dopełnienia/obiektu (wartość).

Do dyspozycji mamy trzy podstawowe rodzaje metadanych, które należy wziąć pod uwagę:

  • Opisowe - Opisują obiekt i służą do jego identyfikacji i wyszukiwania. Zawierają takie elementy, jak tytuł,  autor, słowa kluczowe.
  • Strukturalne - Opisują relacje między obiektami i ich elementami. Na przykład, jak strony składają się na  rozdziały, a rozdziały na książkę.
  • Administracyjne - Dostarczają informacji, które pomagają w zarządzaniu obiektem. Informują, kiedy i jak obiekt został stworzony, kto może mieć do niego dostęp. Zawierają też informacje techniczne na temat obiektu, chociażby jaki jest rodzaj pliku, w którym został zapisany.
Metadane możemy podzielić jeszcze ze względu na kryterium czasu, w którym zostały utworzone:
  • metadane zbierane w czasie projektu 
  • metadane tworzone w czasie powstawania systemu
  • metadane tworzone podczas uruchamiania systemu
  • metadane statyczne
  • metadane dynamiczne 
  • metadane krótkoterminowe
  • metadane długoterminowe.

Odpowiednie metadane trzeba dobrać do odpowiednich zbiorów. Wynika to specyfiki każdej instytucji/organizacji/firmy. Przy wyborze metadanych zwracamy uwagę na:

  • rodzaj zgromadzonych w instytucji obiektów
  • dostosowanie opisów do obiektów fizycznych i cyfrowych
  • cele digitalizacji

W archiwach czy bibliotekach mamy wiele standardów metadanych m.in.:

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Prompty dla Archiwisty cz.1

Czas na nową serię „Prompty dla Archiwisty” , w której podzielę się pomysłami na wykorzystanie promptów w pracy archiwalnej. Znajdziesz tu z...