niedziela, 4 października 2020

Felieton: Systemy zarządzania treścią jako cyfrowe archiwa

Gdy już mamy zdigitalizowane archiwum potrzebujemy tylko takiego systemu dzięki któremu uporządkujemy i udostępnimy na zewnątrz cyfrowo nasze zbiory. Potrzebujemy zatem tzw. systemów zarządzania treścią (CMS: Content Management System). Owych systemów mamy całe mnóstwo, darmowych i płatnych. Ciągle są rozwijane i udoskonalane. W poniższym artykule przedstawię krótką listę CMS’ów wraz z opisem, które można zaadaptować do własnych celów. 

Co daje nam taki system? Po pierwsze możemy przechowywać teksty i ilustracje, dźwięki, filmy, oprogramowanie, zdigitalizowane zbiory Czyli tak naprawdę możemy wszystko w nim archiwizować. Treść ta może być pobierana, publikowana, przesyłana, współtworzona, transmitowana oraz udostępniana. Dla każdego marzącego o cyfrowym archiwum z prawdziwego zdarzenia te powyższe funkcjonalności są znakomicie dopasowane. Projektując i tworząc nasz system musimy też odpowiedzieć na trzy ważne pytania

  • Jaki jest cel strony mojej internetowej?

  • Kto jest/będzie odbiorcą proponowanych przez nas treści?

  • Co użytkownicy mogą zrobić na stronie podczas wizyty?

Krótka charakterystyka wybranych systemów zarządzania treścią

#1 Drupal

Początki systemu sięgają 2001 roku. Jest to oprogramowanie o otwartym kodzie źródłowym, udostępnianym na zasadach licencji GPL. Napisany jest w języku PHP. Jest to popularny CMS, służący do tworzenia blogów, for, biuletynów, galerii grafik i zdjęć. Jak każdy system ma możliwość wysyłania i pobierania plików. Ma też rozbudowane API. Do podstawowych funkcjonalności możemy zaliczyć m.in.

  • zarządzanie użytkownikami,

  • zarządzenie różnymi typami treści,

  • wyszukiwanie zaawansowanie,

Oczywiście Drupal posiada polską wersję językową. Wielką zaletą jest także modułowość systemu tj. obok podstawowych modułów, możemy ściągnąć i zainstalować inne moduły, które nas interesują. Standardem jest swobodna możliwość modyfikacji graficznych. Istnieją setki motywów graficznych tzw. skórek. Jest to system wciąż rozwijany ze mocną społecznością na całym świecie. Obecnie możemy zainstalować wersję nr 9.

#2 Joomla!

Joomla! jest z jednym najbardziej popularnych i darmowych CMS’ów. Powstała w 2005 roku. Poprzednikiem Joomli! był system Mambo. Tak samo jak przy Drupalu użytkownik nie musi dysponować umiejętnością programowania aby dokonywać zmian na stronie. Wszystkie funkcje takie jak tworzenie, edytowanie i publikowanie są zawarte w jednym miejscu tj. panelu administratora. Najważniejsze zalety Joomla! to :

  • open-source,

  • łatwość instalacji,

  • tworzenie portali, katalogów produktów, blogów, sklepów internetowych itp

  • zarządzanie treścią,

  • rozbudowane zarządzanie użytkownikami,

  • obsługa wielu języków,

  • edytory tekstowe umożliwiające formatowanie tekstu jednym kliknięciem,

  • tagowanie,

  • łatwe dostosowanie wyglądu,

  • optymalizacja dla SEO,

  • duża i silna społeczność,

Dla Joomli! mamy dużą ilość różnego typu rozszerzeń, Dzięki temu system ten można łatwo dostosować do własnych potrzeb.

#3 Omeka

Omeka jest darmowym systemem zarządzania treścią typu open source do tworzenia kolekcji cyfrowych. Projekt powstał w 2008 roku. System pozwala użytkownikom publikować swoje cyfrowe obiekty. Tak jak w poprzednich systemach wszelkie funkcje możemy rozszerzać dzięki motywom i wtyczkom. Wyróżniamy dwie wersje, jedna dla instytucji, druga dla rozwiązań indywidualnych. Omeka posiada następujące funkcjonalności takie jak:

  • publikacja archiwów, kolekcji, wystaw, materiałów dydaktycznych,

  • gromadzenie, przechowywanie różnych typów plików,

  • obsługa standardu Dublin Core,

Oczywiście jest wsparcie dla języka polskiego. W przypadku Omeki możemy mieć nawet zapewniony hosting. System posiada kilka interesujących wtyczek np. :

  • Curatescape (tworzenie mi.n. mobilnych przewodników)

  • Collection Tree (umożliwia tworzenie drzewa hierarchicznego dla kolekcji)

  • Geolocation (umożliwia dodanie danych geolokalizacji)

  • Posters (służy do zarządzania kolekcjami plakatów)

  • Social Bookmarking (umożliwia udostępnianie przez czytelników elementów z kolekcji w ulubionych serwisach społecznościowych).

#4 WordPress

Chyba każdy słyszał o tym oprogramowaniu. Pierwsza wersja pojawiła się już w 2003 roku. WordPress jest obecnie najpopularniejszym CMS na świecie. Jest to wolne i otwarte oprogramowanie. Interfejs jest prosty i przejrzysty. System pozwala nam na m.in.

  • zarządzanie wpisami i stronami,

  • zarządzanie użytkownikami,

  • system motywów graficznych,

  • zarządzanie multimediami,

  • optymalizacja dla SEO,

Wielką zaletą WordPressa jest ogromna ilość stworzonych dla tego systemu wtyczek. Jest ich ponad 50 000. Dzięki wtyczkom możemy zainstalować niestandardowe funkcje dzięki którym możemy dostosować nasze strony do naszych potrzeb. Z ciekawszych wtyczek należy wymienić:

  • BuddyPress (narzędzie do budowy portalu społecznościowego)

  • CataBlog (narzędzie do tworzenia wirtualnych archiwów/bibliotek cyfrowych)

Mamy oczywiście wsparcie dla języka polskiego. Następną zaletą jest ogromna i silna społeczność. Są też problemy. Bycie najpopularniejszym system oznacza podatność na ataki, większe prawdopodobieństwa znalezienia krytycznych luk. Aby uniknąć problemów należy tworzyć często kopie zapasowe oraz aktualizować oprogramowanie.

#5 Dspace

Kolejnym ciekawym systemem jest DSpace. Oprogramowanie zostało stworzone w 2002 roku przez firmę HP, a obecnie projekt jest rozwijany przez organizację DuraSpace. Tak jak w poprzednich systemach mamy możliwości takie jak obsługa metadanych, modyfikacje graficzne, obsługa wszystkich formatów (PDF, Word, JPEG, MPEG, TIFF), organizacja i zarządzanie zawartością, obsługa wtyczek. Obecnie możemy zainstalować wersję nr 7.

Podsumowanie

Dzięki wymienionej, krótkiej i subiektywnej liście (aczkolwiek jest więcej ciekawych, darmowych i godnych polecenia CMS’ów) możemy stworzyć własne cyfrowe archiwum i udostępnić dla innych. Pomimo różnic na przykład w języku oprogramowania czy też sposobie udostępniania to jednak te systemy zarządzania treścią mają wiele cech wspólnych tj.

  • projekty open-source,

  • łatwość instalacji i wszelkich modyfikacji,

  • tworzenie różnych konfiguracji - blogów, sklepów internetowych, archiwów cyfrowych itp.

  • Łatwość zarządzanie treścią, użytkownikami,

  • obsługa wielu języków,

  • masa rozszerzeń

  • duża i silna społeczność,

Dzięki tym zaletom można w krótkim czasie zbudować funkcjonalne cyfrowe archiwum dla potrzeb domowych, dla organizacji pozarządowych a także dla małych firm.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Określenie celów wdrożenia systemu DMS

Przed wdrożeniem systemu zarządzania dokumentacją (DMS) , kluczowe jest określenie celów, które organizacja chce osiągnąć za jego pomocą. Te...