Projekt cyfrowego archiwum z AI? cz.1

Postanowiłem sprawdzić, czy można opracować projekt Cyfrowego Archiwum (CA) dla instytucji kultury, bazując na promptach oraz wybranych narzędziach sztucznej inteligencji. Celem jest zbadanie, na ile AI może wspomóc proces tworzenia i zarządzania archiwami cyfrowymi, uwzględniając specyfikę danych kulturalnych oraz wymagania dotyczące długoterminowego przechowywania i udostępniania zasobów.

Do realizacji tego zadania wybrałem następujące narzędzia:

1. ChatGPT – wykorzystuję to narzędzie do generowania i analizy treści, tworzenia strategii archiwizacji oraz opracowywania interaktywnych asystentów, którzy mogliby wspierać użytkowników archiwum. ChatGPT jest także przydatny w opracowywaniu dokumentacji i wytycznych dla CA.

2. LM Studio – lokalne narzędzie do przetwarzania języka naturalnego, które umożliwia testowanie i dostosowywanie modeli językowych do specyficznych potrzeb instytucji. Dzięki LM Studio mogę trenować modele na unikalnych zbiorach danych i analizować ich skuteczność w rozpoznawaniu oraz klasyfikacji dokumentów o charakterze kulturalnym.

3. Gemini – nowoczesna platforma AI opracowana przez Google DeepMind, która oferuje zaawansowane możliwości analizy danych, generowania opisów i metadanych, a także automatycznej klasyfikacji materiałów cyfrowych. Gemini jest idealnym narzędziem do bardziej złożonych zadań, takich jak tworzenie powiązań między zasobami, wyszukiwanie kontekstowe czy analizowanie dużych zbiorów danych w poszukiwaniu wzorców.

Aby sobie ułatwić sprawę użyłem promptu wyjściowego: Opracuj projekt Cyfrowego Archiwum (CA) dla instytucji kultury, do generatora promptów. 

Oto wynik: 

Opracuj projekt cyfrowego archiwum dziedzictwa kulturowego dla instytucji kulturalnej, wykorzystując najlepsze praktyki digitalizacji, archiwizacji i promocji online.


# Steps

1. **Zidentyfikuj kluczowe elementy dziedzictwa kulturowego instytucji.** Określ, jakie rodzaje materiałów (np. dokumenty, fotografie, nagrania audiowizualne, artefakty) powinny być uwzględnione w archiwum.
2. **Zaplanuj proces digitalizacji.**  Określ metody digitalizacji, formaty plików, standardy metadanych, a także narzędzia i oprogramowanie, które będą wykorzystywane. 
3. **Zaplanuj strukturę archiwum.** Stwórz hierarchiczną strukturę katalogów i podkatalogów, która ułatwi wyszukiwanie i organizację materiałów. 
4. **Opracuj system zarządzania metadanymi.** Zdefiniuj pola metadanych, które będą wykorzystywane do opisu materiałów (np. tytuł, autor, data, opis, słowa kluczowe).
5. **Zaplanuj system dostępu do archiwum.** Określ, w jaki sposób użytkownicy będą mogli uzyskać dostęp do materiałów (np. poprzez stronę internetową, aplikację mobilną).
6. **Zaplanuj działania promocyjne.** Stwórz strategię promocji archiwum w mediach społecznościowych i innych kanałach online.
7. **Zaplanuj aspekty prawne i etyczne.**  Określ, jakie prawa autorskie i inne przepisy dotyczą materiałów w archiwum oraz jak zagwarantować ochronę prywatności osób, które są w nich uwiecznione. 


# Output Format

Projekt powinien być przedstawiony w formie raportu, zawierającego:

* **Opis dziedzictwa kulturowego instytucji** (w tym rodzaje materiałów, ich znaczenie i wartość).
* **Opis procesu digitalizacji** (w tym metody, formaty, narzędzia).
* **Opis struktury archiwum** (w tym hierarchia katalogów, system metadanych).
* **Opis systemu dostępu do archiwum** (w tym platforma online, funkcje wyszukiwania).
* **Opis działań promocyjnych** (w tym strategie promocji w mediach społecznościowych i innych kanałach).
* **Opis aspektów prawnych i etycznych** (w tym kwestie praw autorskich i ochrony prywatności).


# Examples

**Przykład 1**

**Instytucja:** Muzeum Regionalne w [Nazwa miasta]
**Dziedzictwo kulturowe:** Fotografie, dokumenty, mapy związane z historią regionu.

**Projekt archiwum:**

* **Digitalizacja:** Skanowanie fotografii i dokumentów, konwersja map do formatu cyfrowego.
* **Struktura archiwum:** Katalogi tematyczne (np. Historia miasta, Architektura, Kultura).
* **System dostępu:** Strona internetowa z możliwością wyszukiwania po tytule, autorze, dacie i słowach kluczowych.
* **Promocja:** Promocja w mediach społecznościowych, współpraca z lokalnymi portalami informacyjnymi.

**Przykład 2**

**Instytucja:** Biblioteka [Nazwa biblioteki]
**Dziedzictwo kulturowe:** Książki, czasopisma, rękopisy.

**Projekt archiwum:**

* **Digitalizacja:** Skanowanie książek i czasopism, digitalizacja rękopisów.
* **Struktura archiwum:** Katalogi według autora, tytułu i tematu.
* **System dostępu:** Platforma online z możliwością wyszukiwania zaawansowanego.
* **Promocja:** Organizacja webinarów i warsztatów na temat archiwum, współpraca z uczelniami.

Takie zapytanie wkleiłem do ChatGPT. Oto wynik:

Opracowanie projektu Cyfrowego Archiwum Dziedzictwa Kulturowego dla instytucji kulturalnej wymaga starannego uwzględnienia najlepszych praktyk z zakresu digitalizacji, archiwizacji oraz promocji online. Poniżej przedstawiam kompleksowy plan, który zawiera kroki od identyfikacji kluczowych elementów dziedzictwa po stworzenie strategii promocyjnej i zarządzanie aspektami prawnymi.
Projekt Cyfrowego Archiwum Dziedzictwa Kulturowego
Instytucja: [Nazwa instytucji kulturalnej]
1. Zidentyfikowanie Kluczowych Elementów Dziedzictwa Kulturowego
Cel: Identyfikacja i opisanie materiałów o wysokiej wartości kulturowej, które zostaną uwzględnione w archiwum.
Typy materiałów: dokumenty historyczne, fotografie, nagrania audiowizualne, artefakty, publikacje, mapy, rękopisy, plakaty, korespondencje.
Kryteria wyboru: unikalność materiału, znaczenie dla historii i tożsamości regionu/kraju, wartość informacyjna dla badaczy i społeczności.
2. Proces Digitalizacji
Cel: Stworzenie procesu digitalizacji, który zachowa jakość i integralność materiałów.
Metody digitalizacji:
Skanowanie dokumentów: Wysokiej jakości skanery płaskie dla dokumentów papierowych i książek.
Fotografia cyfrowa: Wysokorozdzielcza fotografia artefaktów i przedmiotów trójwymiarowych.
Digitalizacja nagrań audiowizualnych: Konwersja VHS, filmów, taśm i nagrań audio do formatów cyfrowych.
Formaty plików:
Obrazy: TIFF, PNG (archiwalne), JPEG (do udostępniania).
Nagrania audio: WAV (archiwalne), MP3 (do udostępniania).
Wideo: MP4 (do udostępniania), formaty nieskompresowane (archiwalne).
Standardy metadanych: Dublin Core, MARC, czy też specyficzne dla dziedzictwa kulturalnego standardy jak METS, PREMIS.
Narzędzia i oprogramowanie: OCR do rozpoznawania tekstu, Adobe Photoshop do obróbki obrazów, platformy zarządzania zasobami cyfrowymi, takie jak Tropy czy Archivematica.
3. Struktura Archiwum
Cel: Zaprojektowanie hierarchicznej struktury katalogów, ułatwiającej organizację i wyszukiwanie.
Podział materiałów:
Katalogi główne: Historia, Sztuka, Muzyka, Kultura regionu, Tradycje.
Podkatalogi: np. w ramach Historii można stworzyć podkatalogi Okresy historyczne, Wydarzenia kluczowe, Postacie historyczne.
Nawigacja i wyszukiwanie: Indeksacja materiałów według kategorii, autorów, daty, słów kluczowych i tematyki.
4. System Zarządzania Metadanymi
Cel: Umożliwienie precyzyjnego opisu zasobów cyfrowych poprzez system metadanych.
Pola metadanych:
Podstawowe: Tytuł, autor, data powstania, lokalizacja, opis.
Zaawansowane: Język, słowa kluczowe, identyfikator unikalny, prawa autorskie, kontekst historyczny.
Implementacja: System zarządzania metadanymi umożliwiający łatwe dodawanie, edytowanie i przeszukiwanie metadanych oraz kompatybilność z innymi standardami (np. import/eksport do formatu XML lub JSON).
5. System Dostępu do Archiwum
Cel: Zapewnienie szerokiego dostępu do materiałów, przy jednoczesnym zachowaniu odpowiednich zabezpieczeń.
Platforma online: Intuicyjna strona internetowa umożliwiająca wyszukiwanie zasobów, przeglądanie i pobieranie.
Funkcje wyszukiwania:
Proste i zaawansowane wyszukiwanie (po tytule, dacie, autorze, słowach kluczowych).
Filtry tematyczne i możliwość sortowania według popularności, daty dodania, czy typu materiału.
Dostęp mobilny: Aplikacja lub wersja mobilna strony internetowej umożliwiająca przeglądanie zasobów na urządzeniach mobilnych.
6. Działania Promocyjne
Cel: Promowanie archiwum jako wartościowego zasobu kulturalnego w środowisku lokalnym i online.
Media społecznościowe: Regularne posty, które podkreślają unikalne zasoby archiwum i ich znaczenie.
Współpraca z lokalnymi mediami: Artykuły i wywiady o archiwum, prezentujące materiały o wysokiej wartości historycznej.
Wydarzenia edukacyjne: Organizacja webinarów, warsztatów i spotkań edukacyjnych, które przybliżają użytkownikom zawartość archiwum oraz techniki badawcze.
Optymalizacja SEO: Pozycjonowanie strony w wynikach wyszukiwania poprzez odpowiednie słowa kluczowe i treści związane z dziedzictwem kulturowym.
7. Aspekty Prawne i Etyczne
Cel: Zapewnienie zgodności z przepisami prawnymi i ochrony prywatności osób uwiecznionych na materiałach.
Prawa autorskie:
Identyfikacja materiałów objętych prawami autorskimi oraz uzyskanie zgód od właścicieli praw lub oznaczenie materiałów, które są w domenie publicznej.
Ochrona prywatności:
Zamazywanie lub niepublikowanie danych osobowych wrażliwych oraz wdrożenie mechanizmów ochrony osób na materiałach audiowizualnych.
Licencje użytkowania: Przygotowanie jasnych zasad dotyczących możliwości wykorzystywania materiałów przez użytkowników (np. licencje Creative Commons).
Format Outputu
1. Opis dziedzictwa kulturowego instytucji
Materiały: Fotografie, dokumenty, rękopisy, nagrania.
Znaczenie: Zachowanie lokalnego dziedzictwa kulturowego i historii regionu.
2. Opis procesu digitalizacji
Metody i formaty: Skanowanie dokumentów i fotografii, digitalizacja wideo/audio.
Standardy metadanych: Dublin Core, PREMIS dla zasobów cyfrowych.
3. Opis struktury archiwum
Katalogi i podkatalogi: Podział na tematyczne sekcje.
4. Opis systemu dostępu do archiwum
Platforma online: Strona internetowa z możliwością zaawansowanego wyszukiwania i aplikacją mobilną.
5. Opis działań promocyjnych
Strategie: Kampanie w mediach społecznościowych, wydarzenia edukacyjne, współpraca z lokalnymi mediami.
6. Opis aspektów prawnych i etycznych
Prawa autorskie i licencje użytkowania, ochrona prywatności.

Generalnie jestem zadowolony z odpowiedzi (jest parę niedociągnięć). Mając wiedzę i doświadczenie mogę poprawić taki tekst w kierunku bardziej technicznym. Na pewno jest to dość solidna podstawa do dalszego działania.